5.3.7 De ontwikkelingsdoelen en eindtermen als norm

Erkenningsvoorwaarden
Kleuteronderwijs
Een leerplan toepassen dat door de regering werd goed-gekeurd.	De ontwikkelingsdoelen op het vlak van kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes nastreven, daarbij gebruik makend van een door de regering goedgekeurd leerplan als referentiekader.
Lager onderwijs
Een leerplan toepassen dat door de regering werd goed-gekeurd.	De leergebiedgebonden eindtermen op het vlak van kennis, inzichten en vaardigheden bereiken en de attitudinale en de leergebiedoverschrijdende eindtermen nastreven, daarbij gebruik makend van een door de regering goedgekeurd leerplan als referentiekader.
Buitengewoon onderwijs
De bepalingen inzake handelingsplanning naleven	Voor de verschillende leergebieden de door de regering goedgekeurde ontwikkelingsdoelen nastreven en daarbij het proces van handelingsplanning toepassen.

Voor het basisonderwijs geldt het behalen van het GETUIGSCHRIFT BASISONDERWIJS als vastgelegde normstelling (zie de omzendbrief BaO/98/11 en hoofdstuk 3.6 ‘Getuigschrift basisonderwijs’).

Ook in het buitengewoon basisonderwijs kunnen schoolbesturen van erkende, gefinancierde en gesubsidieerde scholen een getuigschrift basisonderwijs uitreiken. De regelmatige leerlingen die het buitengewoon lager onderwijs hebben voltooid en die de leerdoelen van een handelingsplan hebben bereikt die door de onderwijsinspectie als gelijkwaardig worden beschouwd met deze van het gewoon lager onderwijs, komen daarvoor in aanmerking.

...

Na 20 juni en voor het einde van het schooljaar beslist de klassenraad over de toekenning van het getuigschrift basisonderwijs per individuele leerling op grond van alle documenten in het leerlingdossier.

In verband met deze vastgelegde normstelling is het belangrijk rekening te houden met bepaalde aspecten die in het decreet (decreet basisonderwijs / aspecten M-decreet) zijn vermeld:

• het gemeenschappelijk curriculum: de goedgekeurde leerplannen die ten minste herkenbaar de doelen bevatten die noodzakelijk zijn om de eindtermen te bereiken of de ontwikkelingsdoelen na te streven en de schoolgebonden planning voor het nastreven van de leergebiedoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen;

• verhoogde zorg: tweede fase in het zorgcontinuüm waarbij de school extra zorg voorziet onder de vorm van remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen, afgestemd op de specifieke onderwijsbehoeften van bepaalde leerlingen, en voorafgaand aan de fase van uitbreiding van zorg;
  
  
  • remediërende maatregelen: maatregelen waarbij de school effectieve vormen van aangepaste leerhulp verstrekt binnen het gemeenschappelijk curriculum; 
  • differentiërende maatregelen: maatregelen waarbij de school, binnen het gemeenschappelijk curriculum, een beperkte variatie aanbrengt in het onderwijsleerproces om beter tegemoet te komen aan de behoeften van individuele leerlingen of groepen van leerlingen; 
  • compenserende maatregelen: maatregelen waarbij de school orthopedagogische of orthodidactische hulpmiddelen aanbiedt, waaronder technische hulpmiddelen, waardoor de doelen van het gemeenschappelijk curriculum of de doelen die na dispensatie voor de leerling bepaald zijn, bereikt kunnen worden;
  • dispenserende maatregelen: maatregelen waarbij de school doelen toevoegt aan het gemeenschappelijk curriculum of de leerling vrijstelt van doelen van het gemeenschappelijk curriculum en die, waar mogelijk, vervangt door gelijkwaardige doelen, in die mate dat ofwel de doelen voor de studiebekrachtiging in functie van de finaliteit voor het onderwijsniveau ofwel de doelen voor het doorstromen naar het beoogde vervolgonderwijs, nog in voldoende mate kunnen bereikt worden.

Voor de zorgcoördinator is het belangrijk de consequenties van de vooropgestelde maatregelen (zie fase 3 van het ‘planmatig handelen’) correct in te schatten. We kunnen immers kinderen stimulerende en remediërende begeleidingsinterventies voorstellen. Deze maatregelen zullen een positief effect hebben op na te streven en te realiseren ontwikkelingsdoelen en eindtermen.

Compenserende maatregelen (in inhoud en/of aanpak – bv. gebruikmaken van hulpmiddelen) zijn meestal geen beletsel voor het nastreven en/of bereiken van de ontwikkelingsdoelen en eindtermen zolang ze bedoeld zijn om het inzicht in de leerstof te verdiepen.

Enkele voorbeelden:

• teksten lezen die qua technisch niveau vereenvoudigd zijn;
• een luisterversie gebruiken van teksten bij begrijpend lezen; 
• de leestaken voor zaakvakken verlichten;
• spellingfouten negeren;
• een gedifferentieerde beoordeling van dictees;
• het aantal oefeningen of de moeilijkheidsgraad beperken;
• gebruik laten maken van hulpmiddelen zoals een woordenboek, een regelkaart, ...;
• mondeling overhoren in plaats van schriftelijk;
• ...

Daarom moet je als zorgcoördinator zeer goed nadenken voor je overschakelt naar deze vormen van curriculumdifferentiatie.

De groepsleraar en de zorgcoördinator (in samenspraak met de CLB-medewerker) moeten zich daarom bij elke genomen maatregel afvragen wat de gevolgen ervan zijn voor het behalen van het getuigschrift basisonderwijs. Met andere woorden: komen we in de ‘grijze zone’ of effectief in de ‘gevaren- of negatieve zone’?

• Heeft deze maatregel voor de leerling gevolgen voor het nastreven en behalen van de ontwikkelingsdoelen en/of eindtermen?
• Heeft deze maatregel voor de leerling al dan niet gevolgen voor het behalen van het getuigschrift basisonderwijs?