5.3.8-6 Vijf uitgewerkte voorbeelden van communicatie over leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften

Voorbeeld 4  Klassenraad over leerresultaten van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
Doel
Situering
 Opdrachten van de klassenraad zoals ze zijn vermeld in de regelgeving:
  • De klassenraad is het team van personeelsleden dat onder leiding van de directeur of zijn afgevaardigde samen de verantwoordelijkheid draagt of zal dragen voor de begeleiding van en het onderwijs aan een bepaalde leerlingengroep of individuele leerling (BaO/98/11).
  • Na 20 juni en vóór het einde van het schooljaar beslist de klassenraad over de toekenning van het getuigschrift basisonderwijs per individuele leerling op grond van alle documenten in het leerlingendossier (BaO/98/11). 
  • De klassenraad van de school voor lager onderwijs beslist voortaan over de toelating tot het gewoon lager onderwijs van alle vijfjarigen, alsook over de toelating van de zesjarigen die het jaar ervoor onvoldoende aanwezig waren in het Nederlandstalig erkend kleuteronderwijs (BaO/2001/10).
  • Het kan evenwel ook zijn dat het zesjarig kind wel voldoet aan de toelatingsvoorwaarden voor het gewoon lager onderwijs, maar dat de ouders toch de beslissing nemen om het kind nog een jaar langer kleuteronderwijs te laten volgen. Zowel de klassenraad als het bevoegde CLB geven de ouders hierover voorafgaandelijk advies, … (BaO/2001/10).
  • Voor de toelating tot het achtste jaar is een gunstig advies van de klassenraad en een advies van het CLB vereist (BaO/2001/10).
In sommige publicaties wordt een onderscheid gemaakt tussen:
  • de toelatingsklassenraad die beoordeelt of een leerling aan de toelatingsvoorwaarden voldoet voor een leerjaar en of er eventueel afwijking dient aangevraagd te worden;
  • de begeleidende klassenraad gericht op het overleg 
    • hoe sommige leerlingen best begeleid of aangepakt worden;
    • of en hoe het leerproces bijgestuurd kan worden;
    • hoe storend gedrag aangepakt kan worden;
    • hoe tekorten mogelijk geremedieerd kunnen worden (klasintern of extern);
    • hoe een individueel handelingsplan kan worden bijgestuurd (individuele leerlingbespreking);
  • de adviserende klassenraad gericht op overleg en het formuleren van een advies in geval gedragsproblemen en indien ernstige tuchtmaatregelen wenselijk of noodzakelijk zijn;
  • de delibererende klassenraad (zie bovenvermelde regelgeving)
    • beslist op het einde van het schooljaar over het behalen van het getuigschrift basison-derwijs;
    • beslist over de toelating van vijfjarigen tot het lager onderwijs;
    • beslist over de toelating van zesjarigen tot het lager onderwijs die het jaar voordien onvoldoende aanwezig waren in de kleuterschool.
Indien de preventieve aanpak door de leraar (of een ander lid van het zorgteam) niet (meer) volstaat of indien de aanpak wel volstaat maar de leraar maakt zich zorgen over bepaalde signalen, dan bespreekt hij dit in eerste instantie op de begeleidende klassenraad.
Participanten
  • de directeur
  • de groepsleraar
  • de leden van het zorgteam
  • eventueel de CLB-begeleider
Voorbereiding De leraar heeft de toets- en leerresultaten geïntegreerd in het leerlingdossier en eventueel verwerkt in een groepsoverzicht en/of gesitueerd in een ruimer referentiekader

Hij verzamelde ook de notities van het intakegesprek en (verslagen) van voorgaande klassenraden.
Verloop
Organisatie
Vragen ter inspiratie

Info van de leraar

De groepsleraar situeert de te bespreken toets- of leerresultaten:
  • op groepsniveau;
  • van de leerlingen waarbij er sprake is van ‘leerproblemen’ of ‘leerachterstand’.
Eventueel worden de resultaten vergeleken met informatie van vorige klassenraden en gesitueerd in een ruimer referentiekader.

Vooral voor leerlingen in de fase van de verhoogde zorg en in de fase van de uitbreiding van de zorg focussen we op de ondersteuning die geboden moet worden:
  • We kijken naar de sterke kanten van de leerlingen.
  • In welke onderwijsleersituaties zijn er ook voor hen succeservaringen?
  • Welke onderwijs-, opvoedings- en ondersteuningsbehoeften zijn al vroeger afgesproken, ook met de ouders?
  • Hebben de vastgestelde leerproblemen ook een effect op het welbevinden en de tevredenheid van de leerling?
  • Zijn er signalen van emotionele problemen of van gedragsproblemen die het gevolg zouden kunnen zijn van de leerproblemen?

Info van de leraar en dialoog met de andere participanten vanuit de fase van het zorgcontinuüm waarin de leerling zich bevindt

Weerkerende richtvragen:
  • Welke haalbare tussenstappen naar de verwachte doelen kunnen bepaald worden?
    • Kunnen we daarbij uitgaan van en aansluiten bij de positieve kenmerken van de leerling?
    • Kunnen we daarbij uitgaan van en aansluiten bij activiteiten en situaties waarbij de leerling voldoende gemotiveerd is (met een goed welbevinden en tevredenheid)?
  • Welk tijdpad kan daarbij worden voorzien (planning, tussentijdse evaluatie van de gekozen acties)?
  • Kunnen/moeten de ouders worden betrokken bij het opzetten en uitwerken van een preventieve aanpak?
1. Fase van de brede basiszorg:
  • Is meer klasinterne of klasexterne ondersteuning mogelijk om nog meer te differentiëren in werkvormen en taken?
  • Welke materialen zijn hiervoor beschikbaar?
2. Fase van de verhoogde zorg:
  • Welke maatregelen afgestemd op de specifieke onderwijs-, opvoedings- en ondersteu-ningsbehoeften van de leerling onder de vorm van remediërende, differentiërende, compenserende of dispenserende maatregelen kunnen nog meer getroffen worden? 
  • Welke klasinterne of klasexterne ondersteuning is hierbij mogelijk?
  • Is het wenselijk/noodzakelijk om voor leerling(en) een individueel leertraject af te spreken?
  • Welke gevolgen heeft dat voor de overgang naar het volgende leerjaar (of leergroep)?
  • Hebben de compenserende en dispenserende maatregelen gevolgen voor het behalen van het getuigschrift basisonderwijs?
3. Fase van de uitbreiding van zorg:
  • Welke vaststellingen deed het CLB in verband met de onderwijs- en opvoedingsbehoeften van de leerling?
  • Welke ondersteuning kan de CLB-begeleider bieden bij de start van een handelingsge-richt diagnostisch traject?
  • Welke informatie over de leerling en zijn omgeving moet hiervoor nog verzameld worden?
  • Zijn bijkomende onderzoeken noodzakelijk (wenselijk) om een duidelijker zicht te krijgen op de gestelde problemen? 
  • Welk tijdpad voorzien we voor een verdere analyse van de problemen, voor het formuleren van concrete adviezen? 
De ondersteuningsinitiatieven uit de vorige fasen kunnen alleszins worden verdergezet.

De geplande initiatieven kunnen nog specifieker en nog meer gericht zijn op de individuele leerling met leerproblemen.

In sommige gevallen zal de school voor het nemen van deze maatregelen ook extra middelen of ondersteuning krijgen.
 Opvolging
 Voor de verdere opvolging van de gemaakte afspraken en begeleidingsinitiatieven is het noodzakelijk dat van elke klassenraad een formeel verslag wordt gemaakt dat alle participanten ter kennisname ondertekenen.